Το σύνδρομο του απατεώνα, γνωστό και ως Impostor Syndrome, είναι μια κατάσταση όπου οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν την αίσθηση ότι δεν είναι αρκετά καλοί ή ανεπαρκείς παρά την επίτευξη επιτυχιών, είναι μια κοινή και συχνά αγνοημένη πραγματικότητα στον κόσμο του προγραμματισμού. Από προσωπική μου εμπειρία με έκανε να μη θεωρώ τον εαυτό μου προγραμματιστή τα 3 πρώτα χρόνια εργασίας και πάντα θεωρούσα τον κώδικα των άλλων καλύτερο από το δικό μου.
Ειδικά στον προγραμματισμό, είναι εύκολο κάποιος να μπει στη διαδικασία αμφισβήτησης της γνώσης του όταν κάθε μέρα ξεπηδούν νέες τεχνολογίες (ai, blockchain κλπ), νέες τεχνικές (oop vs functional) αλλά και άνθρωποι που αποκαλούν τους εαυτούς τους ειδήμονες σε κάποιο θέμα πχ JavaScript Ninja που σου δίνουν την αίσθηση πως τελικά δεν ξέρεις τίποτα. Πως μπορεί όμως ένας προγραμματιστής να το αντιμετωπίσει.
1. Αυτό που ξέρω το ξέρω και αυτό που δεν ξέρω μπορώ να το μάθω: Θα πρέπει να μας γίνει φιλοσοφία ζωής μη φοβόμαστε να παραδεχθούμε πως υπάρχουν πράγματα που δεν ξέρουμε αλλά ταυτόχρονα να έχουμε την αυτοπεποίθησή πως αν χρειαστεί μπορούμε να τα μάθουμε.
2. Εξάσκηση, εξάσκηση, εξάσκηση: Ο μόνος τρόπος που μπορεί ένας άνθρωπος να αποκτήσει αυτοπεποίθησή σε οποιοδήποτε θέμα είναι με την εξάσκηση. Θα πρέπει λοιπόν να στριμώξουμε στο πρόγραμμα μας κάποιον χρόνο που θα τον αξιοποιήσουμε στην εξάσκηση. Νέες γλώσσες προγραμματισμού, νέα τεχνολογίες, νέες τεχνικές θα πρέπει να τις κάνουμε κτήμα μας. Θα πρέπει να φτιάχνουμε μικρά projects τα οποία θα έχουν σκοπό να μας εκπαιδεύσουν. Όταν αρχίσουμε να λύνουμε τα μικρά προβλήματα και να εφαρμόζουμε τεχνικές και τεχνολογίες σε μικρά projects θα είναι πιο εύκολο να εναρμονιστούμε σε κάτι μεγαλύτερο.
3. Παραδοχή πως το imposter syndrome δε θα φύγει ποτέ: Ακόμα και ένας έμπειρος προγραμματιστής μπορεί να βρεθεί να αναρωτιέται, κάποιες φορές αν αυτό που κάνει είναι το σωστό, αν αυτή η τεχνολογία είναι η σωστή. Δε θα εξαφανιστεί ποτέ αυτή η αίσθηση πως δεν είσαι αρκετά ικανός. Αυτό όμως που σου δίνει η εμπειρία είναι η διαχείρισή αυτού του συναισθήματος. Δεν χρειάζεται πανικό. Κανείς δεν έχει την απολυτή γνώση. Θα πρέπει να εκπαιδευτούμε στο να μπορούμε να βρίσκουμε εύκολα τα λάθη μας και να αλλάζουμε τεχνολογία ή τεχνική γρήγορα (fail fast).