Αυτήν τη στιγμή που γράφω αυτό το άρθρο είναι Κυριακή πρωί, μόλις έχω ξυπνήσει από τον ύπνο μου, ακούω μουσική, απολαμβάνω τον καφέ μου και γράφω τη γνώμη μου για ένα θέμα που με απασχολεί. Κάτι που θα έκανα 100 χρόνια πριν, Κυριακή πρωι θα ήταν να είμαι σε κάποιο χωράφι ή σε κάποια οικοδομή και να δουλεύω στο λιοπύρι και ο μόνος τρόπος που θα μπορούσα να πω τη γνώμη μου στον υπόλοιπο κόσμο θα ήταν σε κάποιο καφενείο ή στην εκκλησία. Όμως μαντέψτε ποιος θα ενδιαφερόταν για τη γνώμη μου ή ακόμα καλύτερα ποιος θα προλάβαινε να έχει οποιαδήποτε γνώμη ή άποψη για το τι συμβαίνει αν ο μόνος σκοπός της ζωής του θα ήταν η επιβίωση.
Κακά τα ψέμματα η τεχνολογία και η εξέλιξη μας έχει δώσει τη δυνατότητα να ακουγόμαστε, να επικοινωνούμε και να διασκεδάζουμε περισσότερο σε λιγότερο χρόνο. Όμως ο άνθρωπος, ως αχάριστος που είναι δε χάνει την ευκαιρία να δηλώνει πόσο δυσφορεί με την τεχνολογία και πόσο μας απομονώνει και μας κάνει λιγότερο ανθρώπους.
Οκ, λοιπόν. Ας πούμε πως πάμε…όχι μακρυά, να, μόνο στο 1998. Εκείνη την εποχή υπήρχε μεν ίντερνετ όμως το χρησιμοποιούσαν μόνο οι ελάχιστοι τυχεροί και που πλατφόρμες όπως facebook και youtube δεν υπήρχαν. Για να δούμε πως διασκεδάζαμε τότε όταν για παράδειγμα έβρεχε και δεν μπορούσες να βγεις έξω ή όταν έκανε ζέστη και δεν ήθελες να βγεις έξω γιατί φοβόσουν πως θα λιώσεις σαν παγωτό στο φούρνο.
Το μόνο λοιπόν που σου έμενε να κάνεις ήταν να παίζεις μόνος σου παιχνίδια στο σπίτι με παρέα την CPU της κονσόλας ή PC. Αν βαριόσουν να το κάνεις αυτό τότε μπορούσες να ανοίξεις την τηλεόραση και να δεις το πρόγραμμα που άλλοι επέλεξαν για σένα να παρακολουθήσεις. Άλλη δυνατότητα που είχες ήταν να δεις μια ταινία από την περιορισμένη βιβλιοθήκη βιντεοταινιών που είχαμε όλοι το 1998. Εκτός αν οι γονείς σου ήταν σινεφίλ και έκαναν συλλογή από ταινίες γραμμένες στο βίντεο από την τηλεόραση. Α, μπορούσες να μιλήσεις και στους φίλους σου στο τηλέφωνο. Όχι όμως για πάρα πολύ ώρα γιατί είτε γιατί κάποιος καλούσε το τηλέφωνο και δεν μπορούσε να βρει τους γονείς σου ή γιατί οι γονείς σου σου έβαζαν τις φωνές γιατί χρέωνες τον λογαριασμό του τηλεφώνου.
Τι κάνεις όμως το 2023 αχάριστε άνθρωπε που θεωρείς πως η τεχνολογία δεν είναι καλή και μας αποξενώνει. Θα σου πω λοιπόν. Παίζεις με φίλους σου on-line παιχνίδια, μιλάς με φίλους σου είτε μέσα από chat ή μέσα από τις άπειρες εφαρμογές που έχουν βγει για ομιλία και βίντεο, ή βλέπεις κάποια ταινία που κατέβασες παράνομα, ή διαβάζεις τα νέα των φίλων σου. Και γαμώ την αποξένωση. Κάθεσαι στο σπίτι σου και από τη θαλπωρή του σπιτιού σου μπορείς να διασκεδάσεις με φίλους σου. Ναι, όντως αποξένωση.
Τι θα έκανες την περίοδο του covid που ήσουν κλεισμένος μέσα στο σπίτι αν δεν είχες τα υπέροχα εργαλεία που η τεχνολογία μας έχεις χαρίσει; Χωρίς ίντερνετ θα πέταγες βρεγμένα χαρτάκια στο τοίχο για να περάσει η ώρα και θα ανέβαλες όλες τις υποχρεώσεις σου 2 μήνες τουλάχιστον μέχρι να λήξει η καραντίνα. Δουλειά δε θα είχες άρα αναγκαστηκά θα έτρωγες και λιγότερο για να σου φτάσουν οι οικονομίες, αν είχες οικονομίες. Όμως ευτυχώς το 2020 είχαμε τεχνολογία και η ζωή, αν και κουτσή, συνεχίστηκε σχετικά κανονικά και μάλιστα διασκεδαστικά αφού μπορούσες να παίξεις, να επικοινωνήσεις και να δεις ταινίες και σειρές πανευκολα.
Αλλά ο άνθρωπος πάντα ήθελε να ρίχνει στην τεχνολογία την ανάγκη του για αποξένωση. Κάποτε, όταν η τυπογραφεία ήταν το peak της τεχνολογίας, ο αχάριστος άνθρωπος έλεγε πως τα βιβλία των αποξενώνουν και τον κάνουν χαζό και άλλα τέτοια. Δεν μπορούσε το μικρό μυαλό του ανθρώπου πως το βιβλίο είναι ένας ακόμα τρόπος για τον άνθρωπο να επικοινωνήσει με άλλους ανθρώπους. Απλά σε αυτή τη μορφή του δεν ήταν ακόμα αμφίδρομη η τεχνολογία αυτή.
Τώρα λοιπόν που η επικοινωνία μπορεί να είναι αμφίδρομη και εμείς οι ίδιοι δημιουργούμε για το περιεχόμενο του ίντερνετ γκρινιάζουμε για τα προσωπικά μας δεδομένα. Όταν ο άλλος βγαίνει στο facebook και ποστάρει ακόμα και τι ώρα πήγε τουαλέτα δεν έχει κανένα δικαίωμα να κλαίει για τον κακό Μάρκο που του κλέβει τα δεδομένα και τα πουλάει. Προφανώς, και τα πουλάει. Το facebook δεν είναι ίδρυμα για τον κάθε τρελό που θέλει να βρει γκόμενα ή να δείξει πόσο γαμάτη είναι η ζωή του. Έχει servers, υπαλλήλους και υποχρεώσεις να καλύψει για να μπορείς εσύ τσάμπα να βλέπεις τις φωτογραφίες της Μαράκι Βαριέμαι (Α, ρε αμοντάριστε, μου το κόλλησες).
Μα θα μου πεις εγώ δεν έδωσα την έγκρισή μου για να μπορεί ο Μάρκος να πουλάει τα δεδομένα μου. Το έκανες. Και μάλιστα το έκανες με κάθε συνείδηση. Όταν ο Snowden είχε βγει και μας επιβεβαίωνε αυτό που όλοι υποψιαζόμασταν, πως δηλαδή το facebook παρακολουθεί την δραστηριότητα μας και εσύ παρά την γνώση που είχες εξακολούθησες να χρησιμοποιείς facebook ή να φτιάχνεις νέο λογαριασμό τότε αυτόματα έχασες και το δικαίωμα στην γκρίνια για τα προσωπικά δεδομένα.
Ας μην το παίζουμε ηλίθιοι. Αν το facebook δεν είχε διαφημίσεις τότε θα έπρεπε να πληρώνουμε για να το χρησιμοποιούμε. Το ίδιο ισχύει και για τα ειδησεογραφικά sites. Μέσα λοιπόν σε όλες τις ειδήσεις που θα δεις είναι λογικό να δεις και κάποια είδηση που έμμεσα σου προωθεί κάποιο προϊόν. Όμως αν έχεις μεγαλώσει και δεν μπορείς να συγκρατήσεις την παρόρμηση σου να αγοράσεις κάτι που δε σου χρειάζεται επειδή το χρησιμοποιεί η Μενεγάκη τότε δικό σου πρόβλημα. Κανένας δε σου φταίει παρά μόνο εσύ. Είσαι ενήλικας, βάλε κάτω τι είναι πραγματική ανάγκη και τι όχι.
Μια άλλη κριτική που έχει να αντιμετωπίσει η τεχνολογία είναι η κατηγορία πως στον εικονικό κόσμο οι άνθρωποι προβάλλουν έναν ψεύτικο εαυτό. Άκου αχάριστε. Ο άνθρωπος ΠΑΝΤΑ προσπαθούσε να δείξει πόσο καλύτερος ήταν από τους υπόλοιπους στο περιβάλλον του. Πόσες φορές δεν έχεις πει ψέμματα για το πόσες γυναίκες είχες στη ζωή σου ή τις εμπειρίες που μπορεί να είχες. Όλοι το έχουμε κάνει σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό. Ε, απλά η τεχνολογία σου χρήζει σκηνοθέτη και αν πραγματικά έχεις ταλέντο μπορείς να πείσεις όλους σου τους φίλους πως εχθές ήσουν στο τάδε μαγαζί και περνούσες τέλεια.
Τώρα όμως θα έχουμε και νέες, ψηφιακές ταυτότητες. Κόσμος βγαίνει στο δρόμο να διαμαρτυρηθεί πως "θα του κλέψουν τα δεδομένα του", πως θα "τον παρακολουθούν", πως θέλουν να μας "βάλουν τσιπάκι". Διαμαρτυρίες οι οποίες τεχνικά δεν έχουν καμία αλήθεια (σχετικά με τις ταυτότητες τουλάχιστον) και που τις αναπαράγουν κυρίως σκληροπυρηνικοί θρησκόληπτοι που θεωρούν "αλήθειες" τις προφητείες του Παϊσιου. Την ίδια στιγμή, οι ίδιοι άνθρωποι, έχουν τραπεζικές κάρτες, smartphone, facebook, instagram, tiktok και όλους αυτούς τους τεχνολογικούς δαίμονες που φοβούνται. Και μάλιστα μοιράζονται, χωρίς κανέναν φόβο, όλες τις κινήσεις τους. "Περνάω υπέροχα στη Καρκαβίτσα Μαγνησίας και τρώω φουσκοτόψαρο λίμνης" ή "Νιώθω ευλογημένη στο Λεμούριο Σάμου με τον Λουλη Φρουμπούλη".
Αυτά ακούω πάνω από μια δεκαετία. Και έχω βαρεθεί να τα ακούω αλλά και να προσπαθώ να πείσω τους υπόλοιπους πως δεν είναι τόσο δραματικά τα πράγματα. Είναι η φύση του ανθρώπου να θέλει να κάνει επίδειξη και είναι επίσης η φύση του ανθρώπου να απομονώνεται.
Εμένα αυτό που με φοβίζει είναι μήπως κάποια στιγμή φτιάξουμε τεχνητή νοημοσύνη, καταλάβει πόσο αχάριστα πλάσματα είμαστε και μας θανατώσει με έναν ωραίο υιό που θα επινοήσει.